MUST bestaat 20 jaar! En dat vieren wij door iedere week een ‘gouwe ouwe’ onder de aandacht te brengen. Want wat hebben we de afgelopen decennia een hoop mooie projecten mogen doen. In 2000 maakten wij bijvoorbeeld het stedenbouwkundig ontwerp voor WoonWerf Verolme. Het eerste grote buitendijkse nieuwbouwgebied in Alblasserdam op de plek van de voormalige scheepswerf van Verolme.
De voormalige scheepswerf van Verolme vormt een belangrijke schakel tussen het centrum van Alblasserdam en de rivier de Noord. Daar waar ooit de trots en het economische hart van het dorp lag, moest een moderne, bedrijvige woonwijk verrijzen. Wij waren verantwoordelijk voor het stedenbouwkundig ontwerp.
De werf heeft een bijzondere positie binnen Alblasserdam; dicht tegen het centrum aan, buitendijks (tussen dorp en rivier) en te midden van scheepswerven die nog volop in gebruik zijn. Ons stedenbouwkundig speelt hierop in doordat we de nieuwe laagbouwwoningen en appartementen ruimtelijk van elkaar gescheiden hebben.
Doorsneden van de woningen op WoonWerf Verolme
Terrassenlandschap
Het laagbouwdorp ligt tussen de oude en de nieuwe dijk. De basis wordt gevormd door een terrassenlandschap. Omdat het maaiveld naar het water toe afloopt en de woningen op minimaal 4.20 m boven NAP gebouwen moeten worden, dwingt ieder terras zijn eigen woningtype af. Langs de autovrije woonstraten staan woningen op parkeergarages, woningen met hun voordeur aan de straat, woningen op palen en woningen op drijvende pontons. De beleving van (de beweging van) het water staat centraal in de woonwerf. Het rivierwater is in de woonwijk getrokken, bewoners ervaren de eb-en vloedbewegingen van de rivier de Noord en het regenwater wordt via rietbakken zichtbaar afgevloeid naar de rivier.
Woonwolk
Aan de zijde van de haven staat één groot woongebouw: de Woonwolk. Door zijn formaat, dat qua maat en schaal overeenkomt met de loodsen voor de scheepsbouw langs de Noord, vormt het een mooi contrast met het laagbouwdorp. In de Woonwolk bevinden zich appartementen, diverse werkruimten, openbare voorzieningen en (semi) openbare ruimten. De Woonwolk bestaat uit een transparante huid waarbinnen diverse woon- en werkvolumes hangen. De bestaande betonnen constructies van de scheepshellingen zijn opgenomen in de Woonwolk en kunnen dienst doen als parkeerruimte, theaterzaal en/of aankomsthal van de waterbus.
MUST bestaat 20 jaar! En dat vieren wij door iedere week een ‘gouwe ouwe’ onder de aandacht te brengen. Want wat hebben we de afgelopen decennia een hoop mooie projecten mogen doen. In 1999 werkten wij aan een geavanceerde manier van cartografie; op basis van actuele satellietbeelden. De kaarten werden gebruikt voor de Vijfde Nota voor ruimtelijke ordening. Wij presenteren: ‘Nederland omstreeks 2000’
‘Dit project betekende een aardverschuiving in de cartografie van Nederland’ Wouter Veldhuis
Voor de ‘Vijfde Nota’ voor ruimtelijke ordening (2000) werd door ons een nieuwe en geavanceerde manier van cartografie geïntroduceerd. Hierbij maakten we gebruik van Remote Sensing, in ons geval actuele satellietbeelden. Dit maakte objectieve, snelle en precieze klassering van de morfologische situatie van Nederland omstreeks het jaar 2000 mogelijk. Het resultaat was een eerste stap binnen een proces dat inzicht verschafte in de ruimtelijke dynamiek van het land en het meer toegankelijk maken hiervan voor het publiek. Een aardverschuiving in de wereld van de cartografie van Nederland!
Voor de ‘Vijfde Nota’ werd de morfologie van Nederland ten behoeve van de basiskaarten opgesplitst in drie lagen: ondergrond, netwerk en occupatie.
V.l.n.r.: ondergrond | netwerken | occupatie
Ondergrond
Deze kaart toont de natuurlijke condities waarbinnen verschillende transformatieprocessen plaatsvonden. De meest dominante morfologisch aspecten in Nederland zijn het watersysteem en het (micro-) reliëf. De kaart van de ondergrond verbeeld de aflopende hoogte van het Zuidoosten naar de Noordzee. Het gebied beneden NAP en de riviervalleien worden zichtbaar. De kaart toont goed het afwisselend karakter van de Nederlandse waterstructuur.
Netwerk
Deze kaart toont de infrastructurele condities van Nederland. Omdat het naast de fysiek zichtbare infrastructuur ook belangrijk is de onzichtbare netwerken te tonen, laat de kaart snelwegen, railverbindingen en waterwegen en hun stations zien, maar ook pijpleidingen, zeewegen en vliegroutes. Het beeld van de netwerkkaart wordt bepaald door een diffuus systeem van lijnen en knopen. De afbeelding van de onzichtbare netwerken vervaagt de grens tussen land en zee. Amsterdam en Brussel worden als internet knooppunten aangegeven.
Occupatie
De laag occupatie toont de fysieke patronen die ontstaan door menselijk gebruik van het landschap. Naast steden en dorpen toont de invloed van de mens zich juist ook in de vergaande ontginning van het land. De kaart maakt onderscheid tussen bebouwing/verharding, bos, landbouw en grasland. Het stedelijk gebied en bosland hebben een donkere toon, terwijl open gras en bouwland in een lichte kleur weergegeven zijn. In het uiteindelijk beeld is de mate van menging tussen de donkere en lichte kleuren een indicatie voor de schaal van het landschap.
Cartografie is ook nu nog een van onze zes speerpunten. Nieuwsgierig? Kijk hier voor een kleine greep uit onze cartografie projecten.
Er is veel media-aandacht voor het manifest Ruimte voor de Amsterdamse binnenstad dat Stad-Forum 2 weken geleden presenteerde in Pakhuis de Zwijger.
Zo was Tracy Metz te horen op NPO radio 1 in het programma De Ochtend, waar zij sprak over de plannen van Stad-Forum. Het interview kan je hieronder terugkijken/terugluisteren.
Daarnaast verscheen ook een artikel in Metronieuws. Dat artikel kan je hier teruglezen.
MUST bestaat 20 jaar! En dat vieren wij door iedere week een ‘gouwe ouwe’ onder de aandacht te brengen. Want wat hebben we de afgelopen decennia een hoop mooie projecten mogen doen. Deze week een project uit 1998 waarbij wij met de MUST bus door Nederland en Europa reisde om contact te leggen met andere jonge stedenbouwers en landschapsarchitecten. De naam? Groundcontrol.
In 1998 begonnen wij aan een 2-jaar durend avontuur dat ons van Amsterdam naar Milaan, Barcelona, Glasgow en Stockholm bracht. Hier legden wij contacten met jonge stedenbouwers en landschapsarchitecten die dezelfde ambitie hadden als wij binnen Groundcontrol: het doorgronden van de hedendaagse verstedelijkingsprocessen, met als doel ze te sturen en er vorm aan te geven.
Groundcontrol vond zijn inspiratie in de lancering van Landsat 7. Zij behoorde toentertijd tot de nieuwste generatie satellieten die het aardoppervlak onafgebroken observeerde. Per dag seinde zij vele terabytes data door die omgezet werden in beeld. Deze registraties vormden een fascinerende bron van informatie over de continue transformatie van het aardoppervlak.
Haar observaties waren onthullend maar tegelijkertijd beperkt. Onthullend omdat zij de werkelijk fysieke neerslag van de urbanisatie toonde. Beperkt omdat de krachten die eraan ten grondslag lagen, verborgen bleven. De koppeling tussen de observatie van nieuwe fysieke patronen en de achterliggende economische, technologische en sociaal-culturele processen ontbrak. De vraag was hoe stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten de hedendaagse verstedelijkingsprocessen konden doorgronden met als doel ze te sturen en er vorm aan te geven.
Deze vraag noodzaakte tot een internationale uitwisseling van kennis tussen stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten. Binnen de opzet van Groundcontrol organiseerde MUST workshops in vier Europese steden: Stockholm, Glasgow, Milaan en Barcelona. Onderwerp van de workshops waren de ruimtelijke processen die verondersteld werden het Europese stad en land te sturen. Tien Nederlandse stedenbouwers en landschapsarchitecten en tien tegenhangers uit het gastland waren de deelnemers.
In de lente van 1999 bezocht Must de 4 steden om contact te leggen met stedebouwers en landschapsarchitecten met dezelfde ambitie als groundcontrol. We vonden ‘Oyster’ in Stockholm, een bureau bestaand uit jonge landschapsarchitecten, drie jonge bureau’s (‘Zoo Architects’, ‘McKeown/Alexander’, ‘City Design Cooperative’) in Glasgow, het samenwerkingsverband ‘Ventisette’ in Milaan en architectuurcollectief ‘Metàpolis’ in Barcelona.
Een prachtig project waar wij met veel plezier op terugkijken. Twee jaar lang met zoveel jonge stedenbouwers en landschapsarchitecten kennismaken en samenwerken is fantastisch en heeft ons veel opgeleverd. En reizen met de MUST-bus natuurlijk. Waarmee we later nog veel mooie tripjes hebben gemaakt.
In de het meest recente nummer van de Blauwe Kamer staat het onderwijs aan de Academies van Bouwkunst en de universiteiten centraal. De redactie organiseerde twee rondetafelgesprekken om de verschillen en overeenkomsten bloot te leggen tussen de Academies en de masteropleidingen aan de universiteiten.
V.l.n.r.: ondergrond | netwerken | occupatie
