MUST denkt mee over rechtvaardige windparken
Op 12 mei 2022 sloot de tender windparken Hollandse Kust West VII. Op deze dag diende de Ambassade van de Noordzee bij de Rijksoverheid een alternatieve inzending in. MUST-collega’s Ziega van de Berk en Rob Giesendorf werkten de afgelopen maanden samen met een multidisciplinair team, bestaande uit Thijs Middeldorp, Bruno Vermeersch, Darko Lagunas, Halima Tantawy, Maarten Erich en Susan Arts, aan deze alternatieve inzending.
Onderzoek
Het team deed uitgebreid onderzoek naar belangen rond de ontwikkeling van windenergie op zee die verder strekken dan de groeiende vraag naar windenergie. Het onderzoeksteam keek nadrukkelijk naar drie verschillende schaalniveaus: (1) het mondiale niveau van de grondstoffenketen, (2) de Nederlandse energietransitie en (3) de kansen van een windpark voor de onderwaterwereld.
Het uitgangspunt van de Ambassade van de Noordzee is gehoor geven aan menselijke en meer-dan-menselijke stemmen. MUST-collega Ziega deed de afgelopen jaren onderzoek naar diersoorten die voorkomen in de Noordzee en dan voornamelijk op de Doggersbank, scheepswrakken en boorplatforms (hard substraat). Dit onderzoek zette zij voort binnen de tender. De bouw van windparken heeft immers grote impact op het leven in de Noordzee. Maar slimme ontwerpen kunnen de leefomgeving voor tal van diersoorten ook verbeteren.
Spelbreker
Windmolens kunnen dus helpen bij de energietransitie én eventueel een positief effect hebben op de leefomgeving van diersoorten. Grote spelbreker blijkt echter de productie van windturbines. Dit heeft een enorme impact op wereldschaal. Windenergie in Nederland gaat ten koste van leefomgevingen in onder meer Chili, Zuid-Afrika, China, Congo en Indonesië. Hier worden de grondstoffen voor windmolens gedolven. Deze mondiale blik blijkt afwezig in het Programma van Eisen van de Rijksoverheid voor windpark Hollandse Kust West Kavel VI en VII.
Aanbevelingen
De bevindingen van het onderzoeksteam zijn aanleiding voor de Ambassade van de Noordzee om de Rijksoverheid te verzoeken de gunning van het windpark uit te stellen. Het Programma van Eisen zou grondig aangescherpt moeten worden en extra voorwaarden moeten stellen: een rechtvaardige omgang met de benodigde grondstoffen en de mensen die ze uit de grond halen, expliciete opbrengsten voor het zeeleven en een juridische vorm waarin de belangen van mensen en meer-dan-mensen worden vertegenwoordigd.
Lees de inleiding van het plan hier of download het volledige plan hier.