Fatale belasting van de aarde vindt plaats op wereldschaal. Mondiale systemen kennen hun eigen financiële en economische wetmatigheden en veel ligt buiten de macht van lokale, regionale en soms zelfs landelijke overheden. Economische groei is vooralsnog nog steeds de leidende factor, maar na decennia van groei en welvaart is het feest voorbij. Wereldwijd, en in alle sectoren, groeit het besef dat het roer om moet, dat we fundamentele en pijnlijke keuzes moeten maken om de voorkomen dat de aarde bezwijkt.

Arcam onderzoekt in het programma Een Optimistisch Rampenplan wat het zou betekenen als we de realiteit echt en eerlijk onder ogen zouden zien. Wat zien we als we de zichtbare en onzichtbare rampen die de wereld bedreigen (denk aan sociale ongelijkheid, gezondheid, verlies van biodiversiteit, de verzuring van de zee, de opwarming van de aarde) in onze eigen leefomgeving in kaart brengen? Wat als we de impact daarvan proberen te begrijpen en blootleggen? Dan zien we een wereld die zich niet laat redden door technologisch optimisme alleen.

Wie geconfronteerd wordt met een dergelijk somber toekomstbeeld, valt terug op één van de vier basisreacties: ontkenning (het valt allemaal wel mee), eco-modernisme (kapitaal en wetenschap redden de wereld), spiritualiteit (een persoonlijke verbinding met de natuur zoeken) en antropoceen 2.0 (radicale herwaardering van waarden, bereidheid bestaande welvaart te herverdelen en de positie van de mens niet langer centraal te stellen in ecosystemen). In deze primaire reacties bestaat geen goed of fout. Waarschijnlijk hebben we van alle vier de basisemoties iets nodig om een potentiële ramp af te kunnen wenden.