De IJssel-Vechtdelta is een dichtbevolkt gebied vol economische activiteiten waar meerdere rivieren, beken en waterlopen uitmonden. In het gebied liggen vitale en kwetsbare functies. Vitale functies zijn cruciale onderdelen van netwerken voor elektriciteit, gas, drinkwater, gemalen, riool, communicatie en mobiliteit. Het zijn de onderdelen die in het geval van een overstroming moeten blijven functioneren om slachtoffers, maatschappelijke ontwrichting en onacceptabele schade te voorkomen. Kwetsbare functies zijn gebouwen en installaties met een verhoogd risico op slachtoffers, die essentieel zijn voor rampenbeheersing of een verhoogd risico op vervuiling kennen. MUST heeft samen met Witteveen+Bos de vitale en kwetsbare functies met een groot effectgebied in kaart gebracht.
Complex en bijzonder gebied
De IJssel-Vechtdelta is een waterhuishoudkundig complexe en dynamische delta, binnen de grote delta van Nederland. De IJssel-Vechtdelta is een stedelijke economische groeiregio en het heeft een cultuurhistorisch en kwetsbaar landschap (inclusief bijzondere deltanatuur). Kenmerkend is de agrarische functie van het buitengebied. Vanwege deze combinatie is de IJssel-Vechtdelta landelijk gezien een bijzondere regio. Het is een zogenoemde ‘hotspot’ in het Deltaprogramma. De centrale vraag is hoe hier wonen, leven, werken en ondernemen ook in de toekomst nog steeds goed gecombineerd kunnen worden in een waterveilige omgeving.
Focus op hoge prioriteit
In deze studie is onderzocht welke functies vitaal en kwetsbaar zijn en een hoge prioriteit kennen. Wanneer wordt gesproken over vitale functies gaat het over infrastructuur: netwerken voor elektriciteit, gas, drinkwater, gemalen, het rioolstelsel, het communicatienetwerk en hoofdverbindingswegen en spoorlijnen. Het gaat om die delen van de netwerken en installaties die in het geval van een overstroming moeten blijven functioneren om slachtoffers, maatschappelijke ontwrichting en onacceptabele schade te voorkomen. Onder kwetsbare objecten verstaan we objecten met een verhoogd risico op slachtoffers in geval van overstroming (gebouwen waar zich minderzelfredzamen bevinden), gebouwen die essentieel zijn voor de rampenbeheersing en installaties met een verhoogd risico op vervuiling van het oppervlaktewater.
Om de vitale en kwetsbare functies in de IJssel-Vechtdelta te bepalen, zijn werksessies gehouden met de drie betrokken gemeenten, de provincie en het waterschap met input van de veiligheidsregio en nutsbedrijven. Prioritering geschiedde op basis van keteneffecten, vervangbaarheid, hersteltijd en kwetsbaarheid bij verschillende overstromingsscenario’s.
Bestuurlijk ambitieniveau
Deze studie is een eerste aanzet om bewustwording van kwetsbaarheid voor overstromingen te stimuleren en te komen tot duurzame ontwikkelingen van de IJssel-Vechtdelta. Er zijn geen kant-en-klare maatregelpakketten voorgesteld, maar per hoge prioriteit vitale en kwetsbare functie is een serie van maatregelen opgesteld. Op basis van handelingsperspectieven zijn deze maatregelen verdeeld over verschillende bestuurlijke ambitieniveaus, zoals inzet tijdelijke maatregelen, maatregelen koppelen aan ruimtelijke dynamiek, maatregelen koppelen aan onderhoud en vervanging of inzet structurele maatregelen.
